Επιλέξτε σωστά το Ορειβατικό σας Σακίδιο

Αναλυτικός οδηγός, για να επιλέξετε το κατάλληλο ορειβατικό σακίδιο. 

Τα σακίδια όπως και οι μπότες, η ορειβατική σκαπάνη (piolet) και μερικές κουλούρες σχοινί είναι το σήμα κατατεθέν του ορειβάτη. Είναι πάντα όμορφη και ευχάριστη αίσθηση όταν γεμίζει κανείς το σακίδιο με τα απαραίτητα της ανάβασης και πολύ μεγαλύτερη απόλαυση όταν το ξεφορτώνεται από πάνω του φτάνοντας στο καταφύγιο ή στην κατασκήνωση. Οι παλαιότεροι ορειβάτες κουβαλούσαν αγκομαχώντας τους «γυλιούς», τα ιστορικά πια άβολα, βαριά σακίδια, από δέρμα ή καραβόπανο.

Σήμερα τα σακίδια κατασκευάζονται κυρίως από ανθεκτικό υλικό, με ανατομικό σχεδιασμό ώστε να μην εξέχουν καθόλου από το σώμα και το φορτίο τους κατανέμεται ομοιόμορφα στο σώμα του ορειβάτη. Είναι σχετικά αδιάβροχα, έχουν ενίσχυση στο καπάκι και τον πάτο, για καλύτερη στεγανότητα. Έχουν συνήθως, φαρδιά ζώνη στην μέση και ιμάντες στου ώμους, με μαλακή και παχιά ενίσχυση, για περισσότερη άνεση και ρυθμιζόμενους ιμάντες, για να προσαρμόζονται στο σώμα ανάλογα με το φορτίο. Τα καλύτερα διαθέτουν ιμάντα στο στήθος για περισσότερη σταθερότητα καθώς και εσωτερικό ελαφρύ μεταλλικό σκελετό για την απαραίτητη ακαμψία.

Τα σακίδια κατατάσσονται σε δύο γενικές κατηγορίες ανάλογα με τη χρήση για την οποία προορίζονται.

• Σακίδια γενικής ορειβασίας
• Σακίδια ημερήσιας χρήσης (Daypack) ή κορυφής.

Σακίδια γενικής ορειβασίας

Τα σακίδια γενικής ορειβασίας έχουν μεγάλη χωρητικότητα 60-90 lt και είναι σχεδιασμένα να δίνουν δυνατότητα άνετης μεταφοράς μεγάλου φορτίου σε πολυήμερες αναβάσεις και διασχίσεις. Ενδεικτικό της αντοχής τους είναι ότι συνήθως μπορούν να φορτωθούν με πολύ περισσότερο βάρος από ότι ο χρήστης μπορεί να μεταφέρει.

Σακίδια ημερήσιας χρήσης (Daypack) ή κορυφής. 

Τα σακίδια ημερήσιας χρήσης έχουν χωρητικότητα 30-45 lt και είναι σχεδιασμένα για διαδρομές που μπορούν να διαρκέσουν μια ή το πολύ δύο μέρες. Σε αυτή την κατηγορία θα έλεγε κανείς ότι υπάγονται τα λεγόμενα «σακίδια κορυφής», μικρά, ελαφριά σακίδια, για την ανάβαση από την τελευταία βάση ή το καταφύγιο στην κορυφή.

Τα χαρακτηριστικά που διαθέτει το Ορειβατικό Σακίδιο

Ρυθμιζόμενη ζώνη μέσης.

Τα καλά, (και όχι πάντα τα ακριβότερα) σακίδια, διαθέτουν πληθώρα ρυθμίσεων που δίνουν τη δυνατότητα προσαρμογής τους, στις διαστάσεις του σώματος, για πιο άνετη μεταφορά του φορτίου. Η άνεση είναι ιδιαίτερα αισθητή, όταν, το περισσότερο φορτίο του σακιδίου πέφτει στη λεκάνη του ορειβάτη, μέσω της ζώνης μέσης που διαθέτει.

Επίσης το κέντρο βάρους του σακιδίου δεν πρέπει να είναι πολύ χαμηλά για καλύτερο έλεγχο και ισορροπία. Γενικά, τα περισσότερα σακίδια διαθέτουν δυνατότητα ρύθμισης της ζώνης της μέσης και σε ορισμένες περιπτώσεις ο ίδιος τύπος σακιδίου είναι δυνατόν να φορεθεί από ορειβάτες με διαφορετικούς σωματότυπους από μικρό (S) μέχρι και πολύ μεγάλο (XL).

Άνετη χωρητικότητα

Το καλό σακίδιο πρέπει να έχει την απαιτούμενη χωρητικότητα για τον εξοπλισμό και θέσεις για όλα τα απαραίτητα παρελκόμενα, όπως υπόστρωμα, crampon, piolet κλπ. Επίσης πρέπει να είναι ανθεκτικό στα πλαίσια των απαιτήσεων της ορειβασίας. Γενικά ένα καλό ορειβατικό σακίδιο θα πρέπει να προσφέρει άνεση, στεγανότητα, αντοχή, μικρό βάρος, σωστό σχήμα και σταθερότητα.

Εξωτερικές θήκες και ιμάντες

Σημαντικές λεπτομέρειες ακόμα, για την επιλογή ενός καλού σακιδίου, είναι οι ιμάντες στα πλαϊνά για ρύθμιση του όγκου ανάλογα με το φορτίο, οι πλαϊνές θήκες για τα μπατόν και τις μπανέλες της σκηνής, οι μεγάλοι δακτύλιοι πρόσδεσης του piolet, οι ιμάντες για το υπόστρωμα καθώς επίσης και οι ιμάντες των πέδιλων του ορειβατικού σκι. Όλες αυτές οι εξωτερικές θήκες και ιμάντες, δεν προεξέχουν σημαντικά, για να διατηρείται το γεωμετρικό σχήμα και το ζύγισμα του σακιδίου.

Έτσι, όσο πιο πολλές ευκολίες παρέχει ένα σακίδιο όσον αφορά στη μεταφορά του εξοπλισμού (piolet, deadman, ορειβατικά σκι, σχοινιά κλπ) διατηρώντας ταυτόχρονα μικρό βάρος και όγκο, τόσο πιο πολύ χαρακτηρίζεται αυτό ως «τεχνικό».

Ανατομικό σχεδιασμό και αεριζόμενη πλάτη

Τα σακίδια έχουν εσωτερικά δυο μπανέλες από ειδικά κράματα αλουμινίου σε σχήμα «U» ή «S» ώστε να προσαρμόζονται στις καμπύλες του σώματος δίνοντας ανατομικό σχήμα και σταθερότητα. Έχουν μαλακή ενίσχυση για άνεση. Υπάρχουν μοντέλα με ειδικά σχεδιασμένη αεριζόμενη πλάτη για να μην ιδρώνει ο ορειβάτης αλλά και μοντέλα με ρυθμιζόμενο σύστημα ύψους για να ταιριάζουν σε κάθε σώμα ανάλογα και με το βάρος που φέρνουν αυτά. Οι ιμάντες είναι γενικά φαρδιοί για να μην καταπονούν το σώμα. Ο ιμάντας της μέσης είναι επίσης φαρδύς και ενισχυμένος με μαλακά υλικά και δίνει τη δυνατότητα για μεγάλο εύρος ρυθμίσεων.

Καθοριστικό ρόλο στην επιλογή σακιδίου παίζει η σωματική διάπλαση. Γενικά κατασκευάζονται σακίδια για όλα τα αναστήματα, καθώς και ειδικά σχεδιασμένα με στενότερο και πιο κοντό σχήμα και σταθερή πλάτη για να προσαρμόζονται καλύτερα στο γυναικείο ή το παιδικό σώμα.

Εσωτερικοί χώροι 

Οι χώροι που προσφέρουν τα σακίδια είναι τρείς:

• Κεφάλι- Καπάκι
• Κυρίως σώμα
• Κάτω μέρος

Το κεφάλι είναι στην ουσία το καπάκι του σακιδίου το οποίο έχει την απαιτούμενη χωρητικότητα για ορισμένα αντικείμενα πρώτης ανάγκης (π.χ φακός, φαρμακείο, σοκολάτες κλπ). Το κυρίως σώμα, είναι ο μονοκόμματος κυλινδρικός χώρος και ο πάτος του ανοιγοκλείνει με φερμουάρ, για να επικοινωνεί με το κάτω μέρος του σακιδίου. Στο πάνω μέρος, υπάρχει ραμμένη μια προέκταση με πιο λεπτό ύφασμα, το οποίο κλείνει με κορδόνι. Η προέκταση λειτουργεί ως επιπλέων χώρος αν χρειαστεί. Το πάνω μέρος του κυρίως σώματος του σακιδίου «σουρώνει» με το τράβηγμα ενός κορδονιού, κλείνοντας με τον τρόπο αυτό και εμποδίζοντας το χιόνι να μπει μέσα. Το κάτω μέρος, είναι το πιο ανθεκτικό τμήμα του σακιδίου με πιο χοντρά υφάσματα. Συχνά η πρόσβαση στο χώρο αυτό γίνεται και από εξωτερικό φερμουάρ.

Φόρτωμα Σακιδίου

Αρχικά τα υλικά πακετάρονται σε nylon σακούλες διαφορετικού χρώματος, κατά είδος, για να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τι περιέχουν και ταυτόχρονα για να προφυλάσσονται από τη βροχή, αφού κανένα σακίδιο δεν είναι απόλυτα αδιάβροχο. Στην πάνω τσέπη τοποθετούνται διάφορα είδη όπως γυαλιά, αντηλιακό, φάρμακα, χάρτης, πυξίδα, φωτογραφική μηχανή. Κάτω κάτω τοποθετείται ο υπνόσακος.

Τα αντικείμενα που μπορεί να χρειαστούν κατά τη διάρκεια της πορείας, τοποθετούνται προς τα πάνω όπως το παγούρι (πάντα όρθιο), το αντιανεμικό, τα γάντια, ή τα τρόφιμα της πορείας. Στο εξωτερικό τμήμα του σακιδίου δεν πρέπει να κρεμιέται τίποτα (όπως nylon σακούλες με τρόφιμα, με παπούτσια, με ρούχα ή σκουπίδια). Τα μόνα αντικείμενα που επιτρέπεται να προεξέχουν είναι τα πέδιλα του ορειβατικού σκι, εάν φυσικά υπάρχουν.

Το φορτίο ταξινομείται ανάλογα με την δραστηριότητα και ανάλογα με τον όγκο των υλικών προς μεταφορά. Για πεζοπορία χωρίς τεχνικές δυσκολίες τα βαριά αντικείμενα τοποθετούνται ψηλά και κοντά στην πλάτη. Για πεζοπορία με τεχνικές δυσκολίες ή εναλλαγή με ορειβατικό σκι, τα βαριά αντικείμενα τοποθετούνται στο κέντρο και επίσης κοντά στην πλάτη, προκειμένου το κέντρα βάρους να βρίσκεται όσο πιο χαμηλά γίνεται για να είναι ευκολότερη η διατήρηση της ισορροπίας.

Ένα τυπικό παράδειγμα ταξινόμησης, για ορεινή πεζοπορία μέτριας δυσκολίας, περιγράφεται πιο κάτω:

• Ελαφρά ογκώδη (π.χ. υπνόσακος) στον πάτο.

• Δεύτερα ρούχα επίσης πάνω από τον υπνόσακο.

• Συμπαγή βαριά αντικείμενα στο κέντρο κοντά στο σώμα (κουζινικά, παγούρι, τρόφιμα)

• Χρειαζούμενα στην πορεία προς τα πάνω (π.χ. τζάκετ)

• Αντίσκηνο, υπόστρωμα, τοποθετούνται κατά προτίμηση στο πλάι ή πίσω με τρόπο ώστε να μην εξέχουν (στις ειδικές θήκες τους)

• Στην πάνω τσέπη τοποθετούνται μικρά είδη που πιθανόν να χρειαστούν κατά την διάρκεια της πορείας π.χ. γυαλιά, αντηλιακό, φάρμακα, χάρτης, πυξίδα, φωτογραφική μηχανή.

• Εξωτερικά τοποθετούνται το πιολέ, τα μπατόν και τα ορειβατικά σκι.

Τέλος στο σακίδιο θα πρέπει πάντα να υπάρχουν μερικά απαραίτητα εφόδια μέσα σε ειδικό μικρό σακιδιάκι που αφορούν στη περίπτωση:

· των πρώτων βοηθειών (φαρμακείο) και

· της αναγκαστικής διανυκτέρευσης (bivouac).

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΙΔΙΟΥ ΣΤΟ ΣΩΜΑ

Μια τυπική διαδικασία της ρύθμισης του σακιδίου πάνω στο σώμα του ορειβάτη περιγράφεται πιο κάτω:

1. Χαλάρωση των ιμάντων.
2. Ρύθμιση των ιμάντων των ώμων, έτσι ώστε ο ιμάντας της μέσης να « κάθεται» στα οστά της λεκάνης.
3. Σύσφιξη του ιμάντα της μέσης.
4. Σύσφιξη των ιμάντων που βρίσκονται στο πλάι του ιμάντα της μέσης, ώστε το σακίδιο να βρίσκεται όσο πιο κοντά στο σώμα.
5. Ρύθμιση των ιμάντων των ώμων, ώστε το πάνω μέρος του σακιδίου να φτάνει μέχρι το μέσο της κεφαλής.
6. Ρύθμιση του ιμάντα στήθους.
7. Τέντωμα των μικρών ιμάντων που συνδέουν τους ιμάντες των ώμων με το σακίδιο.

Η ρύθμιση του σακιδίου γίνεται αμέσως μετά την τοποθέτηση του εξοπλισμού, δηλαδή όσο ακόμα υπάρχει χρόνος και όχι την ώρα που ξεκινά η πεζοπορία. Πολλοί προτιμούν στην ανάβαση, να ρυθμίσουν το σακίδιο έτσι ώστε, ενώ οι ιμάντες των ώμων να είναι χαλαροί, η μέση να είναι αρκετά σφιχτή. Αυτό επιτρέπει στο σακίδιο να γέρνει ελαφρά προς τα πίσω, που με την σειρά του επιτρέπει την εξάτμιση του ιδρώτα που συσσωρεύεται στην πλάτη.
Επίσης η εναλλαγή στη ρύθμιση των ιμάντων των ώμων κατά την διάρκεια της πορείας διαφοροποιεί ευχάριστα το ποσοστό βάρους που μεταφέρεται στη μέση ή στους ώμους.

 Πηγή: Aναλυτικό Τεχνικό Εγχειρίδιο Ορειβασία ΕΟΣ Αχαρνών

Δείτε στο Blog του Freerider, Τα μπατόν και πώς να τα χρησιμοποιείτε.